Konuyla ilgili detayları açıklayan Prof. Dr. Saleh Sultansoy, Türkiye’nin 60 yıl önce dünyanın nükleer devleri arasına girmesi önerisinin Nobel ödüllü fizikçi Prof. Dr. Muhammed Abdus Salam’dan geldiğini söyledi.
“İSTANBUL’A DEV BİR MERKEZ KURALIM”
Pakistan asıllı bilim insanı, 1963 yılında Türkiye’ye gelerek 1960 darbesinden sonra askeri cunta tarafından iktidara getirilen dönemin Başbakanı İsmet İnönü’yü ziyaret etti. “İstanbul’a dev bir merkez yapalım”bir teklifte bulundu.
Muhammed Abdüsselam, Türkiye’yi bu alanda söz sahibi yapacak merkezin detaylarını İnönü’ye anlattı ve “Gerekli izinler ve arazi tahsis edilirse Türkler kısa sürede nükleer güç haline gelecek”söz konusu.
İSMET İNÖNÜ TALEBİNİ İADE ETTİ
İnönü, Prof. Dr. Abdüsselam’ın izin ve arazi tahsisi talebini çevirdi. Abdüsselam, CHP yönetimi ile dönemin ortasında yaşananları aynen Prof. Dr. Salih Sultansoy’a anlattı.
“TÜRKİYE YÜKSELİRSE HEPİMİZ KURTARACAĞIZ”
TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi’nde eğitimine devam eden Prof. Dr. Sultansoy, Nobel ödüllü fizikçi Muhammed Abdüsselam’ın olayla ilgili kendisine anlattıklarını şu sözlerle özetledi:
Türkiye’ye çok özel bir değer atfeden Prof. Dr. Abdüsselam, İstanbul’a yakın bir yerde teorik fizikle başlayıp uygulamalı alana taşınacak dev bir külliye yaratmak istiyordu. Bu merkez İslam dünyasından öğrenci ve araştırmacı alacaktı. CHP yönetiminin teklifini reddetmesine çok üzüldü. O dönemde birçok ülke ona çok parlak tekliflerde bulundu. Ancak Türkiye’nin gerçek anlamda bir nükleer üs olmasını istiyordu. İnönü tarafından reddedildikten (1964) kısa bir süre sonra İtalya’nın teklifiyle Trieste’de bir merkez kurdu. Ama onun arzusu Türkiye’de karargah yapmaktı. 1989’da bana bu olayı anlattığında hâlâ hayal kırıklığı ve ıstırap içindeydi. Bu hüznün sebebi ‘Türkler yeniden ayağa kalkarsa hepimiz kurtuluruz. Önce bölge, sonra İslam coğrafyası kurtulacak. Türkiye’nin liderliği, her geçen gün daha fazla çıkmaza sürüklenen dünyaya ve insanlığa da büyük faydalar sağlıyor’ dedi. O gün bu proje başlatılsaydı, Türkiye İsviçre’deki Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi’nden (CERN) daha yüksek bir konumda olabilirdi. Ne yazık ki bu büyük fırsat kaçırıldı.
“TÜRKİYE İSLAM DÜNYASI İÇİN ANA ÜLKEDİR”
Rahmetli Prof. Dr. Muhammed Abdüsselam’a göre İstanbul ve Semerkand’daki rasathanelerin kapatılması, İslam dünyasının çöküş döneminin başlangıcı oldu. Aynı dönemde her iki gözlemevini de modelleyen Tycho Brahe adlı batılı bir bilim adamı Prag’da bir gözlemevi kurmuş ve yaptığı çalışmalarla tüm dünyada büyük bir iz bırakmıştır. prof. Dr. Abdus Salam, Müslümanların doğa bilimlerini teknoloji ile harmanlaması gerektiğini savundu.
Nobel ödüllü Prof. Dr. Abdüsselam bu üzücü olaya rağmen Türkiye ile bağlarını koparmadı. 1986 yılında dönemin Başbakanı Turgut Özal’ın daveti üzerine Türkiye’ye geldi ve her şey bitmiş değil. 2020’lerin sonlarında Türkiye’nin yeniden büyük bir güç olabileceği görüşünü savundu.
Bu potansiyelin Anadolu’da saklı olduğuna ve Türklerin bu misyona sahip bir millet olduğuna inanıyordu. “Türkiye, özellikle İslam dünyası için kilit bir ülke” o diyordu. Dünya liderliği için gerekli olan temel ilkeler şunlardır: “doğru atılım programı, net bir strateji ve Ar-Ge altyapısı”özetlendiği gibi.
ALTI MASA DA İLKTE HAREKET EDER
Altı Tablo tarafından duyurulur “Ortak Politikalar Mutabakat Zaptı” Nükleer çalışmalar da dahil edildi. ‘Türkiye Nükleer Ekosistemi’ geliştirilecek’ sözü verilen metinde, ülkemizin en değerli projelerinden biri olan Akkuyu Nükleer Santrali’nden duyulan rahatsızlık dikkat çekti. Muhtıra metninde “Akkuyu Nükleer Santral Projesi’nin mevcut durumunu ve sözleşme detaylarını, sözleşme dışında verilen hakları veya üstlenilen yükümlülükleri gözden geçireceğiz”Muhalefetin bu çelişkili durumu tepki çekti.
